Alles over Malbec in 7 weetjes

Op 17 april vieren we “Malbec World Day”. Dat een druivenras een eigen feestdag heeft is op zich al bijzonder, maar meer daarover hieronder. Maar wat zijn de andere zaken die je moet weten over Malbec en de wijnen op basis van deze intrigerende druif?

De oorsprong

Malbec ontstond in het Zuidwesten van Frankrijk als een kruising van twee lokale druivenrassen (één daarvan, Prunelard is ook een voorvader van Merlot). We kennen Malbec het best van de Cahors wijnen uit de provincie Quercy, en dit wordt ook als de geboorteplaats van Malbec beschouwd.

Toch komt de eerste vermelding van Malbec uit Bordeaux in 1761 onder de naam "Noir de Pressac" bij Château Trochau (het huidige Château Haut-Tropchaud) in Pomerol. En zelfs daarvoor werden de krachtige Cahors wijnen gebruikt om Bordeaux wijnen extra structuur te geven.

Ook vandaag nog is Malbec een toegelaten druivenras in Bordeaux, en onder invloed van klimaatopwarming wint de laatrijpende Malbec druif er zelfs aan populariteit. Het grootste gedeelte van de originele Malbec aanplant werd echter verwoest door de druifluis pylloxera op het einde van de 19de eeuw en de strenge vorst van 1956. Maar veel Châteaux uit in het Grand Cru Classé klassement van 1855 bevatten toen een aanzienlijk aandeel Malbec!

De naam

Malbec zou vernoemd zijn naar de wijnbouwer Malbeck, die de druif verder aanplantte in Bordeaux in de 18de eeuw. Toch bestaan er nog tal van synoniemen: (Noir de) Pressac zoals reeds vermeld, maar in Bordeaux werd de druif ook Estrangey or Étranger genoemd (een verwijzing naar zijn vreemde herkomst).

De meest gebruikte alternatieve naam voor Malbec in Frankrijk is echter Cot of Côt (net als Cau, Co, Cors of Cos zijn dit allemaal samentrekkingen van "Cahors"). Onder deze naam staat de druif bekend in zijn geboorteplaats Cahors maar ook in de Loire vinden we Cot terug.

Nog een andere naam voor Malbec die in Cahors gebruikt wordt, is Auxerrois. Dit is echter niet gerelateerd aan de witte Auxerrois druif die we o.a. in de Elzas vinden. Volgt u nog?

Foto: Château du Cèdre, Cahors

Le vin noir

De wijnen van Cahors stonden vroeger ook wel bekend als "Le vin noir": donkere en rustieke wijnen. Malbec is een druivenras met een dikke en diepgekleurde schil wat aanleiding geeft tot intense gekleurde wijnen met stevige tannine. Het warmere klimaat in Cahors (vergeleken met Bordeaux) zorgt dat de druif hier tot volledige rijpheid kan komen.

In de AOC Cahors dient de wijn voor 70% uit Malbec te bestaan, mogelijk aangevuld met Merlot en/of Tannat. De wijngaarden bevinden zich op de hellingen en het plateau rond de Lot rivier. Dichter bij de rivier zijn de bodems alluviaal en vruchtbaar, geschikt voor hogere rendementen en lichtere wijnen (zoals Héritage) terwijl de kalkrijke klei op de hogere terrassen en de kalksteen bodems op het plateau meer krachtige en geconcentreerde wijnen geeft (bv. Château du Cèdre). Deze wijnen hebben veel bewaarpotentieel, en worden vaak op hout verouderd worden om de stevige tannine te verzachten.

Toch worden vandaag de dag (in navolging van Argentinië) ook meer fruitige wijnen gemaakt, getuige deze zeer toegankelijke Marcel Malbec van het topdomein Château du Cèdre. Wil je het andere uiterste proeven? Probeer dan zeker hun topcuvée Le Cèdre van 100% Malbec .

Argentinië

Het land dat Malbec echt op de wereldkaart zette is Argentinië. We vinden er 75% van de wereldwijde aanplant, met een enorme groei de laatste 30 jaar. Malbec werd een 150-tal jaar geleden (vóór phylloxera, dus ongeënte stokken) in Argentinië geïmporteerd vanuit Frankrijk en heeft er nadien door het warme klimaat en de ontwikkeling van andere klonen een geheel eigen stijl aangenomen.

Malbec heeft in Argentinië een meer compacte tros met kleinere bessen en de wijnen zijn typisch zachter en toegankelijker, met nog steeds hoge tannine maar in tegenstelling tot de wijnen van Cahors zijn deze rijper en zachter. Ook het fruit is veel meer aanwezig met typische aroma’s van rijpe pruim, bosbessen, groene kruiden (peper en munt) en de wijnen worden vaak op nieuwe houten vaten verouderd, wat de kenmerkende geur van vanille en mokka geeft.

Malbec wordt hier op grote hoogte verbouwd, op de flanken van het Andes gebergte, wat de wijnen ook een florale toets geeft. Het meest bekend is de Mendoza regio, die uit verschillende subzones bestaat, waarvan de Uco Valley de bekendste is met wijngaarden tot op 1700 meter hoogte. Het intense zonlicht en de grote dag-nacht verschillen zorgen voor wijnen met veel intensiteit.

Proef zeker eens de Altosur Malbec van Finca Sophenia, een echte fruitbom afkomstig uit de Tupungato subzone van de Uco Valley met wijnaarden op 1200 meter hoogte. Of wil je echt dé top van Argentinië proeven? Cheval des Andes is het prestige project van Cheval Blanc (Premier Grand Cru Classé van Saint-Emilion) en Terrazas de Los Andes, die in Mendoza een heuse “Grand Cru des Andes” maken waar Malbec de perfecte blending partner vormt voor Cabernet Sauvignon.

Foto: Finca Sophenia, Mendoza (Argentinië)

Waar nog?

Naast Cahors en Argentinië vinden we Malbec nog in enkele andere regio’s terug, waar de druif dankzij de hoge tannine, intense kleur en volle smaak vaak in blends gebruikt wordt. Dit is het geval in Bordeaux zoals reeds vermeld, met name in de Côtes de Bourg and Côtes de Blaye appellaties.

Maar ook in andere regio’s in Zuid Frankrijk zoals Bergerac en Pécharmant, bv. bij Chateau Les Donats, gebruikt oenoloog Olivier Verhelst Malbec voor de rode en rosé wijn voor extra complexiteit en structuur. Of als je de kans krijgt moet je zeker eens zijn "100% Pur Sang" proeven, een 100% ... Malbec! Ook meer noordelijk in de Loire vallei vinden we "Cot" terug in appellaties als Anjou en Touraine.

En wist je dat zelfs de iconische Spaanse topwijn Vega Sicilia naast Tempranillo een scheut Malbec bevat? Ja, ook in Ribera del Duero is Malbec een toegelaten druivenras (naast Cabernet Sauvignon en Merlot), al dient de blend minstens 75% Tempranillo te bevatten. Daarnaast vond Malbec ook zijn weg naar andere nieuwe wereldlanden zoals Chili, VS, Australië en Zuid Afrika, al is de relatieve aanplant daar eerder beperkt.

Aan tafel

Malbec is een druivenras dat over het algemeen vrij krachtige wijnen voortbrengt en een goede foodpairing kan de wijnen dan ook nog extra tot hun recht laten komen.

De jonge wijnen op basis van Malbec (bv. Marcel Malbec) kan je echter ook perfect inzetten bij lichtere charcuterie of pasta gerechten. Of als je in de Zuid-Amerikaanse sfeer wil blijven raden we ook chili con carne of empanadas aan!

De krachtige Cahors wijnen vragen dan weer om een steviger (vlees)gerecht: eendenborst of lamsvlees passen hier uitstekend bij… of om nog meer in de lokale sfeer te blijven: een lekkere cassoulet! Of gerechten op basis van de lokale truffels, een heuse lekkernij!

Argentijnse Malbec? Een (Argentijnse) steak uiteraard! De volle fruitige smaak en de krachtige tannine van Malbec zorgen voor de "perfect match". Ook bij een zomerse barbecue of een sappige hamburger passen deze wijnen perfect!

Internationale Malbec dag

De dag waarop de Malbec druif internationaal gevierd wordt is 17 april. Die dag wordt toegeschreven aan de Franse ampelograaf Michel Aimé Pouget, die op de bewuste dag aangesteld werd als hoofd van het "Quinta Normal de Mendoza" onderzoekscentrum met als doel o.a. het onderzoeken van het potentieel voor Franse druivenrassen in Argentinië. Vooral de Malbec druif bleek uitstekend geschikt en sindsdien wordt de dag internationaal gevierd als Malbec World Day.

De ideale gelegenheid dus om een goed glas Malbec te dinken. Kan je niet kiezen welke Malbec? Onze wijnmeesters stelden een Malbec wijnbox samen die het beste van Zuid Frankrijk en Argentinië combineert.

Salud!