Bordeaux en primeur: Kopen of niet?

Wat is “en primeur” aankopen?

Het aankopen van wijn “en primeur” houdt in dat je de wijn koopt nog voor deze op de markt beschikbaar is, en dit aan een mogelijk interessantere prijs. Het is een systeem dat in de jaren 60-70 ontstond in Bordeaux, en ook andere regio’s of wijndomeinen gebruiken meer en meer deze verkoopstechniek.

De wijn wordt typisch in verschillende “tranches” verkocht en in de lente van elk jaar begint de eerste tranche van de wijn van het voorgaande oogstjaar. De wijn is op dat moment nog lang niet klaar. De alcoholische vergisting en malolactaat omzetting zijn uiteraard reeds gebeurd, en op basis hiervan wordt een blend samengesteld van verschillende druivenrassen en percelen. Er wordt ook beslist welke wijn zal gebruikt worden voor de eerste wijn, en eventueel tweede (en derde) wijn die sommige kastelen maken, en welke wijn zal worden doorverkocht in bulk of aan négociants omdat deze niet kwalitatief genoeg is.

De wijn wordt vervolgens tijdens de befaamde “en primeur” tastings te proeven aangeboden aan inkopers en journalisten. De wijn heeft op dat moment al een korte houtopvoeding gehad, maar typisch rijpt hij daarna nog 12 tot 18 maanden verder op barriques alvorens definitief gebotteld te worden  Het proeven van wijnen “en primeur” is een vak apart want je weet dat de wijnen nog lang niet op dronk zijn. Je moet dus het potentieel kunnen inschatten van verdere veroudering en opvoeding op hout. Diverse journalisten en wijncritici publiceren na de primeur tasting hun proefnotities, typisch gepaard gaande met een score van de wijn. Het was trouwens Robert Parker (de grondlegger van de 100 puntenschaal) die zijn faam vergaarde door zijn hoge scores en zijn correct inschatting van de 1982 Bordeaux jaargang. De scores zullen ook de prijszetting van de wijn “en primeur” bepalen. Het is op basis van deze informatie dat de consument mede kan beslissen welke wijnen aan te kopen.

Waar moet je rekening mee houden?

Een aankoop “en primeur” is wat men in financiële termen een “future” noemt: je neemt nu reeds de beslissing om een product in de toekomst aan te kopen. Dat betekent dus ook dat je meteen het volledige aankoopbedrag dient te betalen, terwijl je de wijn pas binnen 12 tot 18 maanden zal ontvangen.

Daarnaast koop je ook een wijn zonder deze geproefd te hebben, of te weten hoe deze zich zal ontwikkelen. Je moet dus afgaan op de proefnotities en ervaring van wijnschrijvers en/of de vakkennis van de wijnhandelaar. Bij Qualivino volgen we Bordeaux wijnen al vele decennia en we proeven ook elk jaar diverse wijnen “en primeur” om een beeld te krijgen van de jaargang en een voorselectie te maken voor onze klanten.

Wat is het voordeel van een aankoop en primeur?

Voor de klant zijn er twee belangrijke voordelen. Ten eerste kan je vaak wijnen kopen aan een betere prijs dan mocht je deze later aankopen. Dit is zeker het geval voor wijnen die schaars en veel gevraagd zijn. Een bijkomend voordeel is dat je voor dit soort wijnen ook meer zekerheid hebt dat je de wijn zal verkrijgen, al dien je wel nog wat geduld te oefenen. Dat terwijl op een later tijdstip de wijn al kan uitverkocht zijn. 

Uiteraard zijn er ook voordelen voor de kastelen. Met dit systeem zijn ze reeds vroeg in het verkoopproces gegarandeerd van een bepaald afzet. Door het feit dat ze het aankoopbedrag reeds vroeg kunnen innen, kunnen ze dit ook sneller herinvesteren en zo de toekomstige kwaliteit veilig stellen.  

Soms gebeurt het echter dat de prijs van bepaalde wijnen daalt na de primeur campagne. Meestal is dit omdat de prijszetting te ambitieus gebeurt. Zo werd de 2017 jaargang door sommige kastelen te hoog geprijsd in het zog van de uitstekende 2015 en 2016 jaargang, waardoor ze nadien de prijs moesten laten zakken. Ook hier geldt opnieuw het devies om je te laten adviseren door een professionele wijnhandelaar zoals Qualivino waar we reeds een voorselectie maken van de interessante primeurwijnen, zowel wat prijs als kwaliteit betreft.

Moet ik 2020 Bordeaux primeurs kopen?

Dan rest finaal nog de vraag: is de 2020 jaargang een interessante jaargang om te kopen in primeur? 

Wat buiten kijf staat is dat het een kwalitatieve jaargang is. Sommige wijncritici spreken zelfs van een trilogie waar we na 2018 en 2019 een derde zeer goede jaargang op rij hebben. Daar waar 2018 en 2019 misschien iets meer uniform waren, zijn er in 2020 grotere verschillen tussen regio’s en kastelen. De zeer warme zomer ging gepaard met droogte en een hittegolf in augustus, wat over het algemeen leidde tot een vroege oogst. Op rechteroever werden vooral geconcentreerde en rijpe wijnen gemaakt, toch met de nodige balans (met vooral in Pomerol enkele uitschieters), terwijl op linkeroever iets meer fraîcheur te vinden is. Voor meer details: zie het verslag van de 2020 Bordeaux jaargang.

Op commercieel vlak kunnen we voorlopig nog stellen dat de prijzen niet al te veel de pan uitswingen. Na twee uitstekende jaargangen met een overaanbod aan goede wijnen, een dalende economie (vooral in Azië, die mee de Bordeaux prijzen de hoogte injoeg) en de coronacrisis (waar vooral de horeca een sterke impact van ondervond) is de wereldwijde vraag eerder gedaald dan gestegen, waardoor de 2020 jaargang wellicht een goede prijs-kwaliteitverhouding zal kennen. But only time will tell...